Archeologen en historici leren ons dat Kreta de poort is waardoor de heel oude beschaving van het Midden- Oosten Europa binnengekomen is. Die beschaving op Kreta kwam tot een hoogtepunt onder koning Minos of beter gezegd, onder de Minossen van Kreta omdat Minos waarschijnlijk niet een naam maar een titel was. Kreta heeft tijdens het bewind van deze Minossen een geweldige bloeitijd gekend.Het toppunt van die bloei zou gelegen hebben tussen 3000 en 1000 v.Chr. Talrijk en boeiend zijn de wonderbaarlijke verhalen, de mythen, uit die tijd. Bijvoorbeeld hoe de koningszoon Theseus het monster Minotaurus, half stier half mens, dat in het Labyrinth van Minos huisde en tal van mensenoffers eiste, overwon en doodde. En hoe Ariadne, Minos' dochter, deze dappere prins met een draad door het Labyrint hielp. De Engelse archeoloog Evans was er zeker van dat er een kern van waarheid moest zitten in de ongelooflijke verhalen uit het Minoïsche tijdperk op Kreta. Even ten zuiden van de hoofdstad Heraklion liggen de resten van een kolossaal paleis; Knossos, minstens 4000 jaar oud. Wie waren de mensen die in die verre oudheid zoveel technisch vernuft hadden om zo'n ontzaglijk bouwwerk tot stand te brengen? Evans heeft er zijn levenswerk van gemaakt om dat uit te zoeken. Hij is hier in het begin van de vorige eeuw Wel 25 jaren aan het graven en onderzoeken geweest. Vervolgens heeft hij op die ruïnes een deel van het enorme paleis weer opgebouwd zoals het er in de oudheid moet hebben uitgezien. De mooie en grote Minoïsche paleizen op Kreta zijn allemaal verwoest. Maar volgens de geleerden is dat niet gebeurd door nieuwe machthebbers, de Mycenen en naderhand de Doriërs, maar door een verschrikkelijke uitbarsting van de vulkaan Santorini op het eiland Thira, bijna 150 kilometer ten noorden van Kreta. Die uitbarsting heeft plaats gevonden omstreeks 1500 v.Chr. en ging gepaard met alles verwoestende aardschokken en ongekend hoge vloedgolven. Voor die tijd en ook daarna zou nergens op de wereld ooit een natuurramp met zo'n vernietigende kracht hebben plaatsgevonden. Omstreeks 1450 n.Chr. was Griekenland al bijna geheel door de Turken bezet met uitzondering van de eilanden voor de westkust. In ± 1650 vielen de Turken Kreta aan. De strijd duurde meer dan twintig jaar maar toen viel het eiland in Turkse handen. Men zegt dat het verzet tegen de Turken nergens in Griekenland zo fel is geweest als op Kreta. Toch zouden de Kretenzers de Turkse overheersing bijna 250 jaar moeten verdragen. Uit het overgrote deel van Griekenland werden de Turken pas verdreven in 1830. Maar bij het vredesakkoord in dat jaar werd over Kreta niet gesproken. Daardoor laaide het verzet op Kreta heviger op dan ooit. in 1866 vielen de Turken de opstandige Kretenzers aan, die zich verschanst hadden in het klooster Arkadi aan de voet van het Psiloriti- of Idi-gebergte. De vrijheidstrijders zagen dat ze niet opgewassen waren tegen de Turkse overmacht. Maar liever dan zich over te geven besloten zij met de monniken en met alle, naar het klooster gevluchte, buurtbewoners de dood te kiezen. Zij staken hun munitie in brand. Wie van hen niet omkwam bij de verschrikkelijke explosies, werd onthoofd door de Turken.
Dit drama schokte de wereld en in 1869 erkenden de grote West-Europese mogendheden de onafhankelijkheid van Kreta, dieuitgeroepen was door de Raad van Kreta. Die erkenning bracht Turkije er nogniet toe Kreta vrijwillig te verlaten. Formeel bleef Kreta onder Turkse soevereiniteit. Een vreemde constructie, waar Griekenland noch Kreta genoegen mee konden nemen. Pas in 1913 werd de aansluiting van Kreta bij Griekenland door de wereld erkend. Dit gebeurde nadat Griekenland met Servië en Bulgarije in de Balkan-oorlog Turkije verdreef. De grote politieke leider was Eiefterios Venizelos. Tot op heden bezoeken tal van Grieken zijn graf en het huis net buiten Chania-stad, waar hij gewoond heeft. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Kreta bezet door de Duitsers. Griekse partizanen en te hulp geschoten Engelse militairen waren niet opgewassen tegen de Duitse overmacht en trokken zich terug in het bergland. Nu nog kunnen oude mensen op West-Kreta u vertellen hoe die strijd verlopen is en welke barbaarse tocht vooral de Britse soldaten hebben moeten maken bij hun vlucht door de bergen om de zuidkust te bereiken. Gedurende de Duitse bezettingsjaren bleven er gebieden waar Griekse vrijheidsstrijders en Britse militairen opereerden.